Không phải ai cũng biết rõ về quy định mặc áo phao khi đi tàu thủy: Ai bắt buộc, ai không?
Về quy định về việc hành khách có bắt buộc phải mặc áo phao khi đi tàu thủy hay không, đại diện Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh cho biết: hành khách đi trên các phương tiện tàu khách ngang sông mới bắt buộc phải mặc áo phao. Trong khi đó, với tàu du lịch Vịnh Xanh 58 QN-7105, việc mặc áo phao không bắt buộc, trừ trong các tình huống khẩn cấp.
Áo phao là vật dụng cứu sinh bắt buộc trên các phương tiện đường thủy, nhưng việc mặc đúng thời điểm, đúng không gian mới thực sự đảm bảo an toàn. Thực tế, mặc áo phao sai cách hoặc không phù hợp có thể gây nguy hiểm, thậm chí làm gia tăng nguy cơ tử vong trong các tình huống khẩn cấp.
Tàu Vịnh Xanh đạt tiêu chuẩn về hệ số an toàn và ổn định là 2,3, trong khi quy định chung chỉ là hơn 1. Trong vụ tai nạn lật tàu, có đến 80% nạn nhân khi được tìm thấy đều có mặc áo phao, nhưng đó chưa chắc đã là yếu tố quyết định sống còn.
TRONG KHÔNG GIAN KÍN: KHÔNG MẶC ÁO PHAO MÀ CHỈ CẦM
Dù áo phao là vật cứu sinh thiết thực, các chuyên gia cảnh báo không nên mặc áo trong các khoang kín như cabin, nhà dưới boong hoặc các không gian hạn chế khác. Lực nổi của áo phao có thể khiến người mặc bị mắc kẹt hoặc không thoát ra kịp trong các trường hợp khẩn cấp như tàu bị lật úp hoặc ngập nước.
Ví dụ, vụ tai nạn tàu “Cheeki Rafiki” (Anh, 2014) đã minh chứng rõ ràng: thuyền viên mặc áo phao đã không thể thoát thân vì bị lực nổi đẩy ngược lên trần cabin. Tài liệu của OSHA (Mỹ) cũng khuyến cáo hành khách không nên mặc áo phao trong cabin kín, mà nên để trong tầm tay, gần ghế hoặc lối thoát hiểm để dễ thao tác khi cần thiết.
KHU VỰC MỞ: PHẢI MẶC ÁO PHAO SUỐT HÀNH TRÌNH
Ngược lại, tại các khu vực boong mở hoặc thuyền không cabin, quy định bắt buộc hành khách phải mặc áo phao liên tục trong suốt chuyến đi. Các văn bản quy phạm pháp luật như Thông tư 15/2014/TT-BGTVT và Thông tư 04/2015/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải đều nhấn mạnh về quy tắc này để đảm bảo an toàn tối đa.
Lý do chính là vì tai nạn đường thủy có thể xảy ra nhanh chóng do sóng lớn, va chạm hoặc trượt chân khi di chuyển ngoài trời. Nếu không mặc sẵn áo phao, hành khách sẽ không kịp thời tự vệ. Các tổ chức an toàn đường thủy quốc tế, như U.S. Coast Guard, cũng nhấn mạnh: “Tai nạn xảy ra quá nhanh, không kịp mặc áo phao. Một chiếc áo phao đã mặc sẵn có thể cứu sống bạn”.
Trong nhiều quốc gia, trẻ em dưới 13 tuổi phải mặc áo phao bất cứ lúc nào trên boong, trừ khi ở trong cabin kín. Tại Việt Nam, các quy định cũng rõ ràng: hành khách tại các bến tàu, bến đò phải mặc áo phao trước khi lên phương tiện. Với tàu có khoang kín, áo phao được bố trí sẵn để dễ dàng sử dụng; còn với phương tiện nhỏ, thuyền không cabin, hành khách cần mặc áo từ đầu và giữ nguyên trong suốt chuyến đi.
Chuyên gia khuyến cáo rằng, khi đi đường thủy, hành khách cần nhớ nguyên tắc vàng: trong không gian mở – mặc áo phao ngay từ ban đầu; trong cabin kín – cầm áo phao trong tay. Đó chính là biện pháp tối ưu để bảo vệ chính bạn và những người đồng hành trước những rủi ro không lường trước.