RÀO CẢN NÀO ĐANG KÌM HÃM KINH TẾ TƯ NHÂN CẤT CÁNH?

Kinh tế tư nhân từ lâu đã được xác định là một động lực quan trọng của nền kinh tế đất nước. Tuy nhiên, để khu vực này có thể phát triển mạnh mẽ, bền vững, nhiều rào cản cần được dỡ bỏ. Chính vì vậy, tại tọa đàm “Loại bỏ những rào cản để kinh tế tư nhân phát triển theo Nghị quyết 68”, do Báo Pháp luật TP.HCM tổ chức ngày 10.6 vừa qua, các chuyên gia, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp đã thẳng thắn phân tích những vấn đề cốt lõi đang “trói chân” doanh nghiệp tư nhân.

THỂ CHẾ ĐƯỢC CỞI TRÓI, NHƯNG…

Nghị quyết 68 của Chính phủ đã khẳng định vai trò trung tâm của kinh tế tư nhân trong các chính sách phát triển kinh tế, với mục tiêu xây dựng một môi trường pháp lý minh bạch, ổn định để khu vực này vươn lên. Tuy nhiên, theo chia sẻ từ các doanh nhân, thể chế dù được cải thiện nhưng vẫn chưa đủ để gỡ bỏ những vướng mắc sâu xa khiến doanh nghiệp tư nhân khó lòng phát triển như kỳ vọng.

Ông Tạ Đức Minh, một doanh nhân tham dự tọa đàm, cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao tinh thần của Nghị quyết 68, nhưng khi đi vào thực tế thì rất nhiều quy định vẫn mang tính cản trở, nhất là về đất đai và thuế phí. Để triển khai một dự án, chúng tôi vẫn phải mất quá nhiều thời gian, chi phí và đối mặt với sự phức tạp của thủ tục hành chính”.

ĐẤT ĐAI VÀ THUẾ PHÍ: NHỮNG NÚT THẮT CHƯA GỠ

Một trong những trở ngại lớn nhất xuất hiện rõ tại tọa đàm là vấn đề liên quan đến đất đai. Thủ tục cấp phép, chuyển mục đích sử dụng đất còn chậm chạp, thiếu minh bạch, khiến không ít doanh nghiệp mất cơ hội đầu tư, mở rộng sản xuất.

Bên cạnh đó, chính sách thuế và phí vẫn được xem là chưa thật sự thân thiện với doanh nghiệp. Chi phí để tuân thủ pháp luật, theo nhiều doanh nghiệp, vẫn còn cao bởi sự chồng chéo giữa các quy định, cũng như sự thiếu thống nhất trong thực hiện giữa các địa phương.

Ông Nguyễn Văn Hùng, đại diện một doanh nghiệp công nghiệp tại Bình Dương, chia sẻ: “Mỗi lần làm việc với cơ quan quản lý địa phương, chúng tôi lại phải làm quen lại từ đầu vì mỗi nơi lại có một cách hiểu, cách thực hiện khác nhau. Điều đó thực sự làm nản lòng các doanh nghiệp nhỏ và vừa”.

NHŨNG NHIỄU VÀ PHÍ KHÔNG CHÍNH THỨC: “GÁNH NẶNG VÔ HÌNH”

Không chỉ chịu “gánh nặng” từ các rào cản thể chế, doanh nghiệp tư nhân còn phải đối mặt với chi phí không chính thức – một vấn đề được các diễn giả mô tả là “gánh nặng vô hình” nhưng lại kéo dài và gây tổn hại nghiêm trọng tới niềm tin của cộng đồng kinh doanh.

Nhiều doanh nghiệp phản ánh vẫn gặp tình trạng bị gây khó dễ trong các bước xét duyệt hồ sơ, thậm chí bị “bắt lỗi” để yêu cầu chi phí ngoài luồng. Một số chuyên gia khẳng định, nếu không kiểm soát tốt tình trạng nhũng nhiễu, mọi nỗ lực cải cách thể chế sẽ khó phát huy hiệu quả.

THÁI ĐỘ VÀ TƯ DUY CỦA CÔNG CHỨC: MỘT GÓC ĐỘ QUAN TRỌNG

Một điểm được nhiều khách mời tại tọa đàm nhấn mạnh là việc cần thay đổi tư duy phục vụ của khối cán bộ, công chức nhà nước. Thể chế có đổi mới đến đâu nhưng nếu con người thực thi không chuyển biến theo hướng hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp, thì mọi cải cách sẽ chỉ nằm trên giấy.

Bà Nguyễn Thị Hạnh, chuyên gia cải cách hành chính, nhận định: “Chúng ta cần một đội ngũ quản lý có trách nhiệm giải trình, có tư duy khuyến khích phát triển và đặt doanh nghiệp vào vị trí trung tâm của cải cách. Muốn vậy, phải thay đổi căn bản phương thức đánh giá cán bộ, nâng cao năng lực và trách nhiệm công vụ”.

NIỀM TIN LÀ YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH

Tựu trung, các ý kiến tại tọa đàm đều cho rằng: muốn kinh tế tư nhân phát triển thực chất, cần một môi trường kinh doanh nơi mà doanh nghiệp cảm thấy được tin tưởng, được tôn trọng và được hỗ trợ thực sự. Đó không chỉ là câu chuyện của thể chế, mà còn là của hành vi, của văn hóa phục vụ trong bộ máy công quyền.

Nghị quyết 68 đã mở ra một định hướng đúng đắn. Nhưng để hiện thực hóa, cần sự đồng bộ trong hành động, quyết liệt trong cắt giảm rào cản và nhất là, sự thức tỉnh trong tư duy của người thực thi chính sách. Khi những “nút thắt” cả thể chế và tư duy được tháo gỡ, kinh tế tư nhân mới có thể tự do vươn lên đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của đất nước.