NGÂN HÀNG PHẢI BÁO CÁO GIAO DỊCH LỚN: BƯỚC TIẾP TRONG CHIẾN LƯỢC PHÒNG CHỐNG RỬA TIỀN

Hướng dẫn mới của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong Thông tư 27/2025 đặt ra những quy định rõ ràng về việc báo cáo các giao dịch chuyển tiền điện tử có giá trị lớn trong nước và quốc tế. Cụ thể, các ngân hàng hiện bắt buộc phải báo cáo các giao dịch chuyển khoản trong nước từ 500 triệu đồng trở lên hoặc tương đương với 1.000 USD trở lên đối với giao dịch quốc tế. Ngoài ra, mọi giao dịch có dấu hiệu đáng ngờ cũng phải được kiểm tra và báo cáo về NHNN, mặc dù trách nhiệm này thuộc về các tổ chức tài chính, không phải cá nhân chuyển tiền.

Các ngân hàng sẽ phải thực hiện báo cáo tự động đối với các giao dịch này để đảm bảo tuân thủ quy định mới, nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố. Thông tư 27/2025 kế thừa và sửa đổi các quy định hiện hành, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi, đồng thời đảm bảo sự phù hợp với nghĩa vụ quốc tế của Việt Nam.

Ngoài ra, chính sách kiểm soát còn bao gồm các quy định về báo cáo giao dịch tiền mặt có giá trị từ 400 triệu đồng trở lên, theo Quyết định 11/2023 của Thủ tướng, thay thế mức 300 triệu đồng trước đó. Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc mở rộng hạn mức này giúp hạn chế các hành vi rửa tiền, hối lộ, chuyển ngân lậu ra nước ngoài.

Chuyên gia PGS-TS Nguyễn Hữu Huân của Đại học Kinh tế TP.HCM nhận định, các quy định về báo cáo giao dịch lớn đã tồn tại từ lâu và đội ngũ các ngân hàng đều đã vận hành các quy trình tự động để phát hiện, báo cáo các giao dịch có dấu hiệu bất thường. Việc này không gây khó khăn hay mất thời gian đối với người dân, chỉ là nâng cao tính minh bạch trong hoạt động tài chính.

Trong bối cảnh hiện nay, việc kiểm soát giao dịch qua hệ thống ngân hàng chưa thể ngăn chặn hoàn toàn các hành vi rửa tiền, buôn lậu vì thị trường chợ đen vẫn còn tồn tại. Do đó, theo các chuyên gia như TS Nguyễn Trí Hiếu, việc thúc đẩy sử dụng phương tiện thanh toán không tiền mặt là rất cần thiết, giúp giảm thiểu rủi ro và hạn chế các nguy cơ liên quan đến rửa tiền và tài trợ phi pháp.

Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng trong xu hướng công nghệ hiện đại, các đối tượng tội phạm có thể chuyển dần sang sử dụng các tài sản mã hóa, tiền điện tử để che giấu dấu vết. Do đó, ngành ngân hàng cần có quy trình giám sát chặt chẽ và đào tạo nhân viên để phát hiện, báo cáo kịp thời các hoạt động đáng ngờ liên quan đến các loại tài sản này.

Thông tư 27/2025 có hiệu lực từ ngày 1.11 tới, nhưng các tổ chức tài chính được phép áp dụng linh hoạt đến cuối năm để điều chỉnh quy trình nội bộ. Từ ngày 1.1.2026, họ bắt buộc cập nhật hệ thống để có khả năng quét, lọc giao dịch theo các danh sách đen, cảnh báo nhằm tăng cường khả năng phát hiện rửa tiền, chuyển lậu và các hoạt động tội phạm tài chính khác.

Việc siết chặt các quy định này thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong chiến lược phòng chống rửa tiền, bảo vệ nền tài chính quốc gia trước các mối đe dọa ngày càng tinh vi của tội phạm trong kỷ nguyên số.