Rau bina – Ngọn gió đổi chiều của loại rau dinh dưỡng tốt cho sức khỏe

Rau bina (cải bó xôi) vốn được biết đến như một trong những loại rau giàu dinh dưỡng, hỗ trợ tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng, loại rau tưởng chừng vô hại này lại có thể trở thành thủ phạm gây tổn thương thận nghiêm trọng nếu sử dụng không đúng cách hoặc ăn quá nhiều.

Ông Trần (42 tuổi, Trung Quốc) vốn có sức khỏe bình thường, chỉ mắc gout nhẹ nhưng không điều trị thuốc. Một tuần trước, ông bắt đầu cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, đi tiểu nhiều lần trong ngày. Sau khi đến bệnh viện kiểm tra, kết quả khiến cả gia đình sốc khi chỉ số creatinine trong máu của ông lên tới 430μmol/L, cao gấp nhiều lần bình thường. Kết quả chẩn đoán hình ảnh cho thấy thận của ông có nhiều nốt bất thường, tổn thương rõ rệt.

Sau nhiều xét nghiệm và sinh thiết, bác sĩ phát hiện trong thận ông Trần có vô số tinh thể tinh nhọn lấp lánh cùng phản ứng viêm dữ dội. Kết luận cuối cùng cho thấy ông bị bệnh thận do lắng đọng oxalat, còn gọi là oxalate nephropathy. Tình trạng này xảy ra khi các tinh thể oxalat canxi tích tụ trong ống thận, gây phá hủy mô và suy giảm chức năng thận.

Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh của ông là do ăn liên tục rau bina trong nhiều ngày. Rau này chứa hàm lượng cao axit oxalic, kết hợp với việc ông bị tiêu chảy liên tục, làm tăng khả năng hấp thu và tích tụ oxalat trong cơ thể, khiến thận cấp tính bị tổn thương.

Tại sao rau bina lại gây hại thận?

Trong cơ thể, oxalat chủ yếu được thận đào thải qua nước tiểu. Khi lượng oxalat tăng cao bất thường, chúng kết hợp với canxi tạo thành tinh thể oxalat canxi, giống như các mảnh kính vụn gây xước, tắc nghẽn ống thận, hình thành sỏi và phá hủy chức năng thận dần theo thời gian. Nếu không được phát hiện và điều trị, bệnh có thể tiến triển thành suy thận mạn, buộc phải chạy thận hoặc ghép thận.

Có hai dạng bệnh oxalat:

– Nguyên phát (hiếm gặp): Do đột biến gen khiến gan sản sinh quá nhiều oxalat.

– Thứ phát (phổ biến hơn): Thường gặp ở những người tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu oxalat như rau bina, củ cải đường, socola, trà đặc; người mắc bệnh tiêu hóa, bệnh thận hoặc dùng vitamin C liều cao. Trường hợp của ông Trần thuộc dạng thứ phát.

Ai cần hạn chế tiêu thụ rau giàu oxalat?

– Người mắc bệnh thận mạn tính

– Người từng bị sỏi thận

– Người bị gout

– Người có hệ tiêu hóa kém hoặc đang sử dụng thuốc đặc biệt như thuốc chống đông

Lời khuyên từ bác sĩ để phòng tránh

– Uống đủ nước: Khoảng 2-2,5 lít mỗi ngày để giúp pha loãng nước tiểu, giảm nguy cơ hình thành tinh thể.

– Chế biến đúng cách: Các loại rau chứa nhiều oxalat như rau bina cần chần qua nước sôi trước khi nấu để loại bỏ bớt độc tố.

– Ăn uống cân đối: Hạn chế thực phẩm giàu oxalat, đồng thời bổ sung đủ canxi từ sữa, phô mai, sữa chua để oxalat gắn kết và thải ra ngoài dễ dàng hơn.

– Không lạm dụng vitamin C: Uống quá liều vitamin C dễ làm tăng oxalat trong cơ thể, gây nguy cơ các vấn đề về thận.

Câu chuyện của ông Trần nhấn mạnh rằng, rau xanh tuy tốt nhưng ăn quá nhiều hoặc chế biến không đúng cách có thể biến loại thực phẩm quen thuộc này thành “dao hai lưỡi”, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thận. Đây là lời cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta, rằng hãy sử dụng rau bina một cách hợp lý để duy trì sức khỏe lâu dài.