BỘ CÔNG THƯƠNG ĐẨY MẠNH SỬA ĐỔI NGHỊ ĐỊNH VỀ GIÁ ĐIỆN, CƠ SỞ PHÁP LÝ ĐỂ GẢI QUYẾT NỢ CỦA EVN

Bộ Công thương vừa gửi dự thảo lần thứ 3 của Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025 về cơ chế và thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân đến Bộ Tư pháp để thẩm định. Dự kiến nghị định này sẽ chính thức trình ban hành trong tháng 9 tới.

Trong dự thảo, Bộ đề xuất cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được tính toán các khoản chi phí chưa được hạch toán đầy đủ trước đó vào giá bán lẻ điện bình quân. Điều này nhằm tạo ra cơ sở pháp lý giúp EVN thu hồi các khoản lỗ của các năm trước thông qua việc điều chỉnh giá bán điện trong các năm tiếp theo.

Bộ Công thương đề xuất hai phương án xử lý các khoản chi phí chưa được bù đắp:

Phương án 1 cho phép EVN phân bổ các chi phí trực tiếp phát sinh từ năm 2022 trở đi dựa trên báo cáo tài chính đã kiểm toán, sau khi trừ lợi nhuận từ hoạt động khác (nếu có). Phương án này tạo sự chủ động hơn trong công tác điều hành, nhưng cũng gây tranh cãi về khả năng giảm động lực tiết kiệm và kiểm soát chi phí của các đơn vị điện lực do được bù đắp qua giá bán điện bình quân.

Phương án 2 chỉ xử lý các khoản chi phí chưa bù đắp từ năm 2022 trở về trước, không áp dụng cho những năm tiếp theo. Bộ nhấn mạnh rằng, phương án này yêu cầu các đơn vị điện lực phải rà soát, quản lý chặt chẽ hoạt động để giảm thiểu các phát sinh không mong muốn, tránh tái diễn tình trạng này trong tương lai.

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất tính cả chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán và chênh lệch tỷ giá chưa được phân bổ từ các nhà máy điện, giúp xác định rõ hơn các khoản chênh lệch này để đưa vào giá điện một cách minh bạch và chính xác dựa trên báo cáo tài chính đã kiểm toán của EVN.

Bộ Công thương nhấn mạnh rằng, mục tiêu của việc sửa đổi là đảm bảo giá bán lẻ điện phản ánh đúng chi phí, qua đó giúp EVN thu hồi đủ vốn, giảm lỗ lũy kế và bảo vệ vốn đầu tư nhà nước tại doanh nghiệp. Theo báo cáo của EVN, do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị toàn cầu, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn 2022-2023 đã khiến EVN gặp nhiều khó khăn, với khoản lỗ lũy kế khoảng 50.029 tỷ đồng trong hai năm này. Đến cuối năm 2024, số lỗ còn khoảng 44.792 tỷ đồng, làm giảm đáng kể vốn đầu tư của nhà nước vào EVN và gây khó khăn trong việc duy trì hoạt động đầu tư dài hạn.

Bộ cho biết, cơ bản nội dung sửa đổi nhằm làm rõ các khoản chi phí được phép tính vào giá bán điện, còn lại các cơ chế điều hành giá vẫn giữ nguyên như hiện hành. Với điều kiện thời tiết thuận lợi thời gian gần đây, kết quả kinh doanh của EVN khả quan hơn dự kiến, dự báo giá điện cuối năm chỉ tăng nhẹ khoảng 2-5%, nếu tăng 3% từ tháng 10, CPI cả năm sẽ chỉ tăng khoảng 0,03%.

Việc điều chỉnh giá điện theo lộ trình sẽ được thực hiện một cách cẩn trọng, đúng chỉ đạo của Chính phủ, nhằm ổn định kinh tế xã hội và hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng. Chính sách này được xem là bước đi cần thiết để bảo vệ nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, đồng thời đảm bảo sự bền vững trong vận hành ngành điện quốc gia.