HƯỚNG DẪN CHẶT CHỈNH VIỆC THU, CHI TRONG GIÁO DỤC TP.HCM: Đảm bảo minh bạch và tránh lạm thu

TP.HCM vừa ban hành quy định chặt chẽ về các khoản thu, mức thu và cơ chế quản lý tài chính trong lĩnh vực giáo dục nhằm nâng cao tính minh bạch, công khai và hạn chế tình trạng thu phí trái quy định tại các trường học. Các nội dung hướng dẫn này giúp các cơ sở giáo dục thực hiện đúng pháp luật, tạo niềm tin cho phụ huynh và cộng đồng.

QUY ĐỊNH CÁC KHOẢN THU VÀ MỨC THU TỐI ĐA

Nghị quyết 18 của Hội đồng nhân dân TP.HCM quy định rõ ràng các khoản thu phục vụ hoạt động giáo dục gồm 9 khoản chính như tổ chức bán trú, ăn sáng, chăm sóc trẻ ngoài giờ, sử dụng máy lạnh, cùng 15 khoản thu dịch vụ khác liên quan đến các hoạt động tổ chức, hỗ trợ học sinh. Trách nhiệm của các trường là dựa theo các hướng dẫn, văn bản pháp lý để lập dự toán thu chi, đảm bảo minh bạch trước phụ huynh.

Phó giám đốc Sở GD-ĐT Nguyễn Thị Nhật Hằng nhấn mạnh rằng các trường cần căn cứ vào các văn bản hướng dẫn về học phí, chế độ miễn giảm, cũng như các khoản thu khác để thực hiện đúng quy trình. Hiệu trưởng các trường không được phát sinh khoản thu ngoài quy định, đồng thời phải công khai đầy đủ đến phụ huynh trước khi tổ chức thực hiện.

UBND phường, xã, đặc khu được yêu cầu xây dựng, thẩm định và ban hành khung mức thu phù hợp với điều kiện địa phương để các trường áp dụng, tránh tình trạng tự ý tăng mức thu vượt quá quy định.

HẠN CHẾ TĂNG QUÁ 15% VÀ BỐ TRÍ THU ĐẦU NĂM HỌC

Ông Trần Khắc Huy, Trưởng phòng Kế hoạch tài chính Sở GD-ĐT, cho biết mức thu trong quy định là mức tối đa. Các trường phải phối hợp với phụ huynh xác định mức thu phù hợp, nhưng không vượt quá 15% so với năm học trước, nhằm tránh gây áp lực tài chính không cần thiết cho phụ huynh và học sinh.

Trong trường hợp các cơ sở giáo dục có kế hoạch cung cấp dịch vụ mới chưa thực hiện trong năm học cũ, khoản thu này phải có khảo sát, lấy ý kiến đồng thuận của phụ huynh trước khi triển khai. Mức thu dịch vụ phải phù hợp với chất lượng cung cấp và nguyên tắc định giá theo quy định của pháp luật về giá.

Các khoản thu tổ chức dịch vụ riêng cho từng học sinh cũng cần minh bạch, phù hợp với thực tế của từng địa phương. Điều chỉnh mức thu so với năm trước phải rõ ràng, có lý do hợp lý và được giải trình công khai.

TIÊU CHUẨN VÀ KHUNG THU AVỊ TRONG ĐỊA PHƯƠNG

Các địa phương như quận, huyện đã bắt đầu xây dựng khung mức thu chung để thực hiện cho năm học 2025-2026. Ông Hoàng Đình Kê cho biết sau khi có hướng dẫn của sở, phường thẩm định và ban hành khung này, các trường mới thực hiện theo đúng quy định.

Ví dụ, Trường THCS Lý Thánh Tông đề xuất tăng tiền ăn thêm 1.000 đồng từ 34.000 lên 35.000 đồng mỗi suất, và phí phục vụ bán trú tăng 20.000 đồng từ 220.000 lên 240.000 đồng mỗi tháng. Các khoản tăng này đều nằm trong giới hạn quy định của thành phố, đồng thời nhà trường phải giải trình, công khai rõ ràng và nhận được sự đồng thuận của phụ huynh.

Chủ trương của Sở GD-ĐT nhấn mạnh việc các cấp chính quyền cần có hướng dẫn chi tiết về thu chi, phối hợp chặt chẽ với các trường để hoạt động tài chính phù hợp, minh bạch và đúng quy định của pháp luật.

XỬ LÝ VI PHẠM VỀ THU, CHI – Nghiêm khắc và kịp thời

Sở GD-ĐT sẽ thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát tình hình thu chi đầu năm học mới nhằm xử lý các trường hợp lạm thu, thu sai quy định. Các hiệu trưởng vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm, đảm bảo không tồn tại tình trạng gian lận, trục lợi tài chính trong ngành giáo dục.

Ông Trần Khắc Huy cảnh báo rằng đã xuất hiện các trường chưa thực hiện đúng hướng dẫn tổ chức khoản thu đầu năm, gây dư luận không tốt. Sở yêu cầu mọi khoản thu phải được thông báo rõ ràng, minh bạch bằng văn bản tới phụ huynh; không để ban đại diện cha mẹ học sinh tự ý thực hiện hay thay đổi nội dung thu ngoài quy định. Đồng thời, các khoản vận động, tài trợ phải rõ ràng, có kế hoạch và phù hợp nguyên tắc tự nguyện, không được biến thành khoản bắt buộc hay lợi dụng danh nghĩa để thu các khoản ngoài quy định.

Không để tình trạng lợi dụng danh nghĩa các ban đại diện hoặc tổ chức các khoản thu ngoài quy định nhằm trục lợi, gây mất uy tín ngành giáo dục.

XÂY DỰNG HỆ THỐNG THU CHUẨN CHO CÁC ĐỊA PHƯƠNG

Với các khoản hỗ trợ theo nội dung cũ của các tỉnh Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu, ông Huy khẳng định các khoản này vẫn tiếp tục thực hiện đến khi có nghị quyết mới thay thế. Các nhà trường được hướng dẫn tổ chức các hoạt động phù hợp với kế hoạch, nhu cầu thực tế của học sinh, không bắt buộc thi hành tất cả các nội dung đã quy định trong các chương trình cũ.

Thông điệp rõ ràng từ các quy định mới của TP.HCM và các địa phương là tất cả hoạt động thu, chi trong lĩnh vực giáo dục phải dựa trên nguyên tắc minh bạch, hợp lý, phù hợp pháp luật, góp phần nâng cao hình ảnh và chất lượng giáo dục công lập.