HOÀNG GIA ANH VÀ HÀNH TRình KHAI MỞ KHO BÁU HANG ĐỘNG VIỆT NAM

Howard Limbert, thành viên kỳ cựu của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA), đã trở thành biểu tượng trong ngành khám phá hang động tại Việt Nam. Không chỉ là người dẫn đường trong những chuyến thám hiểm, ông còn góp phần đưa vẻ đẹp kỳ vĩ của hang động Việt Nam đến với thế giới bằng những khám phá đột phá và mô hình du lịch bền vững.

NIỀM ĐAM MÊ VÀ ĐỘI NGŨ KHUYẾN KHÍCH

Trong cuộc trò chuyện, Howard giải thích nguyên nhân gắn bó lâu dài với ngành hang động bằng câu đơn giản: “Vì tôi thấp bé so với các bạn cùng trang lứa, nên không thể tham gia các môn thể thao đòi hỏi thể trạng tốt, thám hiểm hang động phù hợp hơn”. Ông lần đầu đến Việt Nam vào năm 1990 theo lời mời của Liên đoàn Địa chất Việt Nam và tỉnh Quảng Bình, cùng mục tiêu khảo sát, đo đạc, lập bản đồ hang Phong Nha.

Ông kể lại: Khi đó, Phong Nha chỉ là một làng nhỏ, vắng vẻ bên dòng sông Son, cuộc sống nghèo nàn, ít người qua lại. Nhưng ngay từ chuyến khảo sát đầu tiên, Howard đã bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của hang động nơi đây. Gần 8 km hang đã được khám phá, gồm các đoạn hang khô, hang nước, sông ngầm, nhánh rẽ, đẹp mê hồn. Đó là khởi đầu cho hành trình dài của ông cùng đội ngũ BCRA trong việc khai mở và tôn vinh di sản hang động của Việt Nam.

NHỮNG KHÁM PHÁ ĐẶC BIỆT VÀ ƯỚC MƠ DU LỊCH

Từ đó, Howard và nhóm của ông không ngừng mở rộng hệ thống hang, từ hang Tối, hang Én đến hang Thiên Đường. Mỗi chuyến đi đều mang đến những khám phá mới, bí ẩn kỳ diệu chưa từng gặp ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Trong ngành thám hiểm, họ không chỉ dừng lại ở việc khảo sát và vẽ bản đồ, mà còn chú trọng tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương và giới thiệu vẻ đẹp hang động đến du khách quốc tế.

Howard chia sẻ: “Phong Nha – Kẻ Bàng ẩn chứa hệ thống hang động dày đặc, càng đi sâu khám phá, càng phát hiện nhiều bí ẩn kỳ diệu mà chúng tôi chưa từng gặp ở các vùng thám hiểm khác trên thế giới”. Ông còn nhấn mạnh: “Chúng tôi thực hiện nhiều công tác huấn luyện, giáo dục ý thức bảo vệ rừng cho người dân địa phương, giúp họ trở thành những người bảo vệ hệ sinh thái và du lịch bền vững của vùng đất này”.

NHỮNG NGƯỜI ĐỒNG HÀNH VÀ Ý THỨC MỞ RỘNG

Trong các chuyến đi cùng Howard, các cộng sự đều là người địa phương, đa số luôn giao tiếp tiếng Anh thuần thục, được đào tạo bài bản để phục vụ du khách quốc tế. Howard nói: “Người dân sống với rừng, họ có kỹ năng riêng. Nếu khai thác đúng cách, đó chính là nguồn lực vô giá. Như anh Hồ Khanh, dẫn khách vào Sơn Đòng, đi trên mép đá chỉ vừa bàn chân, lưng đeo ba lô hơn 30 kg vẫn thong dong, còn du khách lại sợ sệt”.

Kể về sự thay đổi của cộng đồng, Howard cho biết: “Từ những ngày đầu, họ sống dựa vào rừng, khai thác gỗ, săn bắt. Giờ đây, nhờ du lịch hang động, cuộc sống của họ đã khấm khá hơn, ý thức bảo tồn và phát triển bền vững đã trở thành nền tảng chính”. Nhờ vậy, Phong Nha không còn đơn thuần là điểm du lịch mà đã trở thành trung tâm khám phá lý tưởng, thu hút hàng nghìn lượt khách mỗi năm.

CHẤT LƯỢNG VƯỢT TRỘI VÀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI

Howard nhấn mạnh: “Việc phát triển du lịch hang có chất lượng, hạn chế số lượng du khách để bảo vệ hệ sinh thái, luôn là tiêu chí hàng đầu của chúng tôi. Đào tạo cộng đồng địa phương vận hành các dịch vụ là chìa khóa mang lại thành công lâu dài”. Các hướng dẫn viên địa phương, có kỹ năng quốc tế, đều là người sống gần các hệ thống hang, hiểu rõ đặc tính địa chất và ý thức bảo vệ hang động.

Một ví dụ nổi bật là anh Hồ Khanh, người dẫn đoàn vào Sơn Đòng, thể hiện kỹ năng vượt trội và ý thức giữ gìn môi trường. Từ khi mô hình du lịch hang động phát triển, đời sống cộng đồng đã thay đổi rõ rệt, không chỉ về vật chất mà còn về tư duy bảo tồn và phát triển du lịch bền vững.

SỰ KẾT NỐI VỚI NGHỆ THUẬT VÀ TINH THẦN BỀN VỮNG

Trong chuyến khám phá hang Tú Làn, Howard cùng các cộng sự phát hiện nhiều viên thạch nhũ hình trứng, gọi là “ngọc động”—tác phẩm kỳ diệu của tạo hóa. Tuy nhiên, các quy định về bảo vệ tự nhiên luôn được nhấn mạnh: “Chúng tôi luôn nhấn mạnh với du khách rằng, không được mang các viên thạch nhũ hay ngọc động ra khỏi hang nhằm giữ gìn vẻ đẹp tự nhiên của nơi đây”.

Từ một vùng quê nghèo, Phong Nha đã chuyển mình thành trung tâm du lịch hang động quốc tế. Các nhà nghỉ, khách sạn, dịch vụ hướng dẫn viên đều do người địa phương đảm nhiệm, nhiều người thậm chí đã hồi hương lập nghiệp từ ngành du lịch này. Howard và vợ ông, Deb Limbert, đã bán nhà ở London, chuyển hẳn đến Việt Nam, xin quốc tịch Việt Nam và không ngừng chia sẻ về vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đây.

Đóng góp xuất sắc cho sự nghiệp phát triển du lịch và bảo tồn thiên nhiên, Howard Limbert đã được trao huân chương Lao động hạng Ba năm 2021, ghi nhận những cống hiến lớn của ông cho ngành hang động Việt Nam. Ông không chỉ là người khám phá, người mở đường mà còn là nhà giáo, người bảo vệ và truyền cảm hứng cho thế hệ tiếp theo trong hành trình giữ gìn và phát huy giá trị tự nhiên đất nước.