Nghệ sĩ Việt quảng cáo phong thủy tràn lan gây xói mòn niềm tin và hậu quả khó lường

TRAO ĐỔI VỚI CHUYÊN GIA TRUYỀN THÔNG NGUYỄN NGỌC LONG, ông cho rằng hiện tượng nghệ sĩ Việt quảng cáo các dịch vụ thẩm mỹ gắn mác phong thủy phản ánh rõ sự buông lỏng trong quản lý truyền thông, đồng thời gây lo ngại về sự giao thoa giữa mê tín dị đoan và nhu cầu làm đẹp ngày càng tăng.

XÓI MÒN NIỀM TIN VÀO DANH HIỆU NSND, NSƯT

Chuyên gia phân tích rằng khi nhiều nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng lớn đồng loạt tham gia quảng bá các dịch vụ thẩm mỹ phong thủy, không chỉ tạo ra xu hướng mà còn làm lệch lạc nhận thức của công chúng, hợp thức hóa các quan niệm phi khoa học. Họ dùng danh hiệu cao quý như NSND, NSƯT để dễ dàng “hợp pháp hóa” những lời hứa về thay đổi vận mệnh, mở cung tài lộc qua các dịch vụ làm đẹp như sửa mũi, cắt mắt, độn cằm, mặc dù chưa có bất cứ cơ sở khoa học nào chứng minh những lời này có hiệu quả.

Theo ông Long, hình ảnh của các danh hiệu do Nhà nước trao tặng đã bị lợi dụng, dẫn đến hệ quả là niềm tin của công chúng vào giá trị của các danh xưng này bị suy yếu. Điều đó làm mập mờ ranh giới giữa nghệ sĩ chân chính và người nổi tiếng vì mục đích thương mại, khiến xã hội bắt đầu hoài nghi về đạo đức nghề nghiệp trong giới nghệ thuật.

Ngoài ra, việc các nghệ sĩ quảng cáo các dịch vụ “đội lốt” phong thủy còn gây tổn thương về mặt tâm lý, tài chính cho người tiêu dùng. Nhiều người tin tưởng vào uy tín của nghệ sĩ, sẵn sàng bỏ nhiều tiền, thậm chí vay mượn để thay đổi ngoại hình hy vọng đổi đời, đổi vận. Nhưng nếu kết quả không như mong muốn hoặc gặp rủi ro y khoa, họ đứng trước nguy cơ mất mát cả về vật chất lẫn tinh thần, có thể rơi vào trầm cảm hoặc cảm giác tuyệt vọng.

Hệ quả lâu dài còn là sự hình thành một hệ giá trị sai lệch trong xã hội, xem ngoại hình là yếu tố quyết định thành công và may mắn thay vì năng lực, đạo đức hay kiến thức. Đặc biệt, giới trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi những hình mẫu đẹp nhân tạo, dẫn đến bỏ qua những giá trị cốt lõi của học tập, nỗ lực và kiên trì trong cuộc sống.

Cùng với đó, các nghệ sĩ — những người ảnh hưởng trong văn hóa và truyền thông — khi tham gia quảng cáo sai lệch làm suy giảm uy tín ngành nghệ thuật, tạo ra hình ảnh tiêu cực và làm giảm sự tôn trọng của xã hội đối với giới nghệ sĩ.

CẦN TẠM ĐÌNH CHỈ DANH HIỆU NSND, NSƯT VỚI NGHỆ SĨ VI PHẠM

Chuyên gia Nguyễn Ngọc Long nhấn mạnh rằng để kiểm soát tình trạng này cần phải xem xét lại các quy định liên quan đến việc tặng và giữ các danh hiệu như NSND và NSƯT. Khi các nghệ sĩ vi phạm đạo đức truyền thông, việc tạm đình chỉ danh hiệu là cần thiết để duy trì giá trị và uy tín của các danh hiệu cao quý này.

Ông đề xuất xây dựng một khung pháp lý rõ ràng, đủ mạnh để xử lý các hành vi quảng cáo không đúng sự thật, sử dụng uy tín cá nhân để trục lợi và các hoạt động liên quan đến mê tín dị đoan. Ngoài các chế tài hành chính như phạt tiền, gỡ bài, còn cần có hình thức kỷ luật nghề nghiệp bởi các hội đồng độc lập, đủ quyền xem xét và tạm đình chỉ danh hiệu nghệ sĩ nếu vi phạm nặng.

Về phía nghệ sĩ, cần thúc đẩy xây dựng bộ quy tắc đạo đức truyền thông nhằm giữ gìn phẩm chất nghề nghiệp, tránh các hành vi gây ảnh hưởng tiêu cực tới xã hội. Các tổ chức như hiệp hội ngành nghề, cơ quan quản lý cần phát huy vai trò giám sát, phản biện và công khai danh tính các nghệ sĩ vi phạm để tạo áp lực từ cộng đồng, ngăn chặn hành vi tái diễn.

Tổng thể, chuyên gia Long cảnh báo rằng, chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa pháp luật, truyền thông trách nhiệm và cơ chế giám sát độc lập, thì các nghệ sĩ mới có thể giữ gìn hình ảnh chân chính, xây dựng niềm tin lâu dài với công chúng, và tránh xa các hành vi thương mại dựa trên mê tín gây tổn hại xã hội.

Nghệ sĩ lật lọng, cơ quan chức năng lúng túng khi quản lý hoạt động quảng cáo

Chuyên gia Nguyễn Ngọc Long còn nhận xét rằng, thực trạng nghệ sĩ tham gia quảng cáo tràn lan các sản phẩm từ thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, bất động sản đến dịch vụ phong thủy đặt ra bài toán về quản lý hình ảnh người nổi tiếng trong truyền thông đại chúng.

Hệ thống pháp luật hiện tại như Luật Quảng cáo hay Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng còn nhiều kẽ hở, chưa rõ ràng về trách nhiệm của các nghệ sĩ khi tham gia quảng cáo. Nhiều người chỉ “chia sẻ trải nghiệm cá nhân” để né tránh trách nhiệm pháp lý, khiến các cơ quan chức năng khó xử lý, người tiêu dùng cũng bị thiệt thòi.

Thậm chí, các mức xử phạt hiện nay còn quá nhẹ so với ảnh hưởng của các nghệ sĩ nổi tiếng, tạo điều kiện cho hành vi lách luật vẫn tiếp tục diễn ra. Sự thiếu vắng một hệ thống giám sát độc lập, đủ mạnh ở cấp độ xã hội dân sự cũng khiến tiếng nói phản biện yếu ớt.

Chuyên gia Long nhấn mạnh rằng, cần xây dựng một giải pháp toàn diện dựa trên ba trụ cột: pháp luật chặt chẽ, truyền thông có trách nhiệm và cơ chế kiểm tra xã hội độc lập. Khi các yếu tố này phối hợp nhịp nhàng, các nghệ sĩ sẽ không dễ dàng “lách luật” hay lợi dụng uy tín cá nhân cho các hoạt động gây hiểu lầm, trục lợi hoặc gây hại cộng đồng. Đó mới chính là cách giữ gìn hình ảnh nghệ sĩ đáng tin cậy, bền vững trong lòng công chúng.