TĂNG TRƯỞNG MẠNH MẼ NGÀY VÀO GIAI ĐOẠN BỨT PHÁ CỦA NGÀNH RAU QUẢ VIỆT NAM

Ngành rau quả Việt Nam đang ghi nhận bước tiến vượt bốc với những con số ấn tượng trong năm 2025. Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), trong chín tháng đầu năm, xuất khẩu ngành này ước đạt hơn 6,1 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, tháng 9 vừa qua lần đầu tiên từ đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã lấy lại đà tăng trưởng, đạt gần 1,3 tỷ USD, tăng trưởng tới 41% so với cùng kỳ năm ngoái, đây là mức kỷ lục đáng ghi nhận.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Vinafruit, chia sẻ: Động lực lớn nhất thúc đẩy sự phục hồi chính là thị trường Trung Quốc, chiếm tới khoảng 60% kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Trong tháng 9, kim ngạch sang Trung Quốc đạt gần 800 triệu USD, nhờ vào sức mua tăng mạnh trong dịp Quốc khánh và mùa Trung thu khi nhu cầu sầu riêng làm nhân bánh bùng nổ. Việt Nam hiện là nguồn cung sầu riêng rẻ nhất, cạnh tranh và phù hợp với thị hiếu tiêu dùng hàng giá hợp lý của người Trung Quốc.

Trái dừa đã góp phần đáng kể khi tiêu thụ tốt, đóng góp khoảng 1 tỷ USD vào tổng kim ngạch xuất khẩu năm nay. Các nhà máy chế biến rau quả đều đẩy mạnh đầu tư để đa dạng hóa sản phẩm, làm tăng khả năng bảo quản lâu hơn, mở rộng thị trường tiêu thụ. Sự phát triển này còn đến từ việc nâng cao chất lượng, mẫu mã, xây dựng thương hiệu riêng và liên tục mở rộng mạng lưới khách hàng quốc tế.

Phân tích của ông Nguyễn Văn Mười, Phó tổng thư ký Vinafruit, cho thấy ngoài Trung Quốc, các thị trường như Mỹ, châu Âu, châu Á đều ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Trong đó, Mỹ là thị trường tăng tốc mạnh nhất, phản ánh sự nỗ lực mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao chất lượng sản phẩm của ngành. Dù thị trường Mỹ có mức thuế 20%, nhưng các doanh nghiệp vẫn duy trì và tăng cường hoạt động xuất khẩu do khách hàng tại đây rất ưa chuộng sản phẩm Việt.

Tháng 10 hứa hẹn sẽ là cao điểm bùng nổ của ngành rau quả, khi mùa vụ sầu riêng chính kết thúc và các quốc gia khác gần như không còn hàng. Điều này tạo lợi thế cạnh tranh lớn cho nông sản Việt. Ông Mười dự đoán kim ngạch xuất khẩu năm nay có thể đạt tới 8 tỷ USD, vượt gần 1 tỷ USD so với năm 2024. Nhu cầu cuối năm tăng cao, đặc biệt là sầu riêng trái vụ, sẽ giúp giá giữ ở mức cao do nguồn cung khan hiếm còn khoảng 30%.

Ngành rau quả Việt Nam còn chứng kiến bước đột phá nhờ công nghệ chế biến và bảo quản hiện đại. Các doanh nghiệp đã tăng cường đầu tư vào quy trình từ vùng trồng, cải tiến công nghệ, xây dựng kho lạnh, phát triển mẫu mã, thương hiệu để thích ứng tốt hơn với yêu cầu thị trường. Sự chuyển dịch từ rau quả tươi sang chế biến sâu giúp nâng cao giá trị gấp nhiều lần và tạo ra nguồn thu ổn định hơn.

Trong đó, trái dừa trở thành một điểm sáng lớn của ngành, với mạng lưới nhà máy chế biến đang tăng nhanh, từ 8 nhà máy năm 2015 đến hơn 45 hiện nay, cùng hàng trăm sản phẩm đa dạng phục vụ nhiều thị trường. Ông Cao Bá Đăng Khoa cho biết: Thị trường dừa Việt Nam hiện rất được ưa chuộng, các doanh nghiệp lớn như Betrimex, AIG, Lương Quới đang phát triển vùng nguyên liệu hữu cơ rộng lớn tại Vĩnh Long và mở rộng nhà máy sản xuất để đáp ứng nhu cầu quốc tế ngày càng tăng.

Công nghệ bảo quản cũng là yếu tố then chốt giúp ngành rau quả Việt vượt qua thử thách giãn cách vận chuyển và nâng cao tuổi thọ sản phẩm. Ông Nguyễn Đình Tùng kể lại: Thời điểm trước, thanh long chỉ được bảo quản hơn 20 ngày, vận chuyển qua Mỹ mất đến 20-25 ngày, khiến hàng dễ hư hỏng. Nhờ các giải pháp công nghệ mới, thanh long có thể bảo quản tới 45 ngày, nhãn 55 ngày, dừa hơn 60 ngày, qua đó mở rộng thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh.

Vinafruit nhận định, năm nay nhóm chế biến đã có tốc độ tăng trưởng vượt xa so với rau quả tươi nhờ đầu tư mạnh về nhà máy, dây chuyền công nghệ, nâng cao chất lượng nguyên liệu, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe từ thị trường nhập khẩu. Không chỉ giúp cân đối giá nông sản nội địa, việc phát triển chế biến còn nâng giá trị gấp 3-5 lần, làm dày thêm thành công của ngành rau quả Việt Nam hướng tới các thị trường lớn trên toàn cầu.