GIẢM THỜI GIAN, TINH GỌN QUY TRÌNH HÀNH CHÍNH TRONG GIAO DỊCH ĐẤT ĐAI VÀ XE CƠ GIỚI

Trong bối cảnh hệ thống pháp luật và hạ tầng công nghệ phục vụ thủ tục hành chính ngày càng phát triển, Bộ Công an đề xuất bỏ các thủ tục công chứng, xác nhận tình trạng hôn nhân trong các giao dịch mua bán đất đai, phương tiện giao thông đã số hóa, làm sạch dữ liệu. Đề xuất này nhằm tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và đơn giản hóa các thủ tục pháp lý cho người dân.

Theo đó, khi thực hiện các giao dịch như chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, thừa kế quyền sử dụng đất hoặc đăng ký quyền sở hữu phương tiện giao thông; người dân không cần xuất trình giấy tờ hay xác nhận tình trạng hôn nhân. Thay vào đó, dữ liệu điện tử từ các cơ sở dữ liệu quốc gia như dân cư, đăng ký hộ tịch, đất đai, phương tiện sẽ được xác thực và có giá trị pháp lý. Công dân không phải nộp lại các giấy tờ đã có trong hệ thống, cán bộ xử lý thủ tục chỉ cần tra cứu dữ liệu điện tử. Hợp đồng điện tử có thể ký bằng chữ ký số hoặc tài khoản định danh mức 2, có giá trị pháp lý tương đương hợp đồng công chứng. Người dân vẫn có quyền yêu cầu công chứng nếu muốn.

Luật sư Trần Minh Cường của Công ty Luật TMC Lawyers đánh giá đây là bước đột phá trong cải cách thủ tục hành chính, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, đồng thời thể hiện trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo cần hướng dẫn rõ ràng để tránh những trường hợp cán bộ yêu cầu bổ sung hồ sơ ngoài quy định hoặc phải xác thực tại cơ quan công an địa phương, qua đó hạn chế rủi ro pháp lý.

HỦY BỎ XÁC NHẬN ĐỘC THÂN KHI MUA BÁN NHÀ ĐẤT VÀ XE CƠ GIỚI

Khi hệ thống dữ liệu quốc gia đã hoàn thiện và hạ tầng công nghệ vững mạnh, đề xuất bỏ xác nhận độc thân trong các thủ tục mua bán nhà đất, xe ô tô nhận được sự đồng thuận rộng rãi từ dư luận. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, nhấn mạnh rằng với việc cập nhật đầy đủ thông tin về tình trạng hôn nhân trong căn cước công dân, mọi thủ tục xác nhận đều trở nên không cần thiết. Thực tiễn các nước như Hàn Quốc đã áp dụng mô hình này từ nhiều năm, giúp giảm thời gian và chi phí thủ tục hành chính.

Chủ tịch Châu chia sẻ: “Khi tôi đi qua Hàn Quốc năm 2017, họ đã làm được việc này. Trưởng ban vật giá của một thành phố còn khẳng định nếu Tổng thống yêu cầu cung cấp thông tin về một cá nhân thì chỉ cần mấy phút là có thể cung cấp ngay. Vì vậy, khi chúng ta đã cập nhật hết các thông tin lên VNeID như thế thì công chứng và chứng thực không còn cần thiết nữa.”

CẦN LỘ TRÌNH RÕ RÀNG ĐỂ TRÁNH RỦI RO PHÁP LÝ

Trong khi đó, luật sư Lê Hằng của Công ty luật Trương Anh Tú cảnh báo rằng việc loại bỏ các thủ tục công chứng và xác nhận hiện nay chưa thể thực hiện một cách tự do nếu chưa xây dựng hệ thống xác thực điện tử đủ mạnh. Theo ông, vai trò của công chứng không chỉ là xác nhận chữ ký mà còn là kiểm tra tính hợp pháp, phát hiện tranh chấp hoặc hạn chế về quyền sở hữu, qua đó bảo vệ các bên tham gia. Nếu bỏ qua bước này, người dân có thể đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý như mua bán tài sản đang thế chấp, bị kê biên hoặc không có quyền chuyển nhượng.

Hơn nữa, việc bỏ xác nhận tình trạng hôn nhân có thể tạo điều kiện cho các hành vi gian dối, gây tranh chấp các tài sản chung của vợ chồng, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người mua. Trong thực tế, phần lớn nhà đất là tài sản chung của vợ chồng, việc không có xác nhận rõ ràng sẽ khiến người mua phải tự xác minh, điều rất khó trong phạm vi thực tế.

Luật sư Hằng nhấn mạnh: “Cải cách thủ tục là cần thiết, nhưng nếu làm quá nhanh mà không có hệ thống kiểm tra điện tử đủ mạnh, sẽ dẫn tới nhiều tranh chấp kéo dài, gây mất ổn định thị trường và mất an toàn pháp lý cho người dân. Những sai sót nhỏ trong thủ tục có thể dẫn đến mất trắng tài sản hoặc rơi vào vòng tranh chấp kéo dài nhiều năm.”

Theo đề xuất của Bộ Công an, trong các trường hợp dữ liệu chưa được cập nhật hoặc xác thực đầy đủ, cơ quan tiếp nhận có thể yêu cầu bổ sung giấy tờ liên quan hoặc hướng dẫn người dân cập nhật dữ liệu chứng thực qua hệ thống hoặc VNeID, nhằm đảm bảo quá trình giao dịch diễn ra an toàn, chính xác.

Chính vì vậy, các chuyên gia đều thống nhất rằng việc cải cách thủ tục cần có lộ trình rõ ràng, đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp lý và kỹ thuật, tránh rủi ro và bất ổn trong thị trường tài sản.